V, REAL MADRID VÀ SỰ NÂNG CHUẨN CHO MỘT ĐỘI BÓNG
Rất ít người ngờ được, hai con quái vật gegenpressing Dortmund và Bayern Munich của mùa giải 2012-2013 lại đều bị đánh bại bởi cùng một đội bóng ở ngay mùa giải sau đó – Real Madrid của Carlo Ancelotti. Và cũng kể từ mùa giải này, Real Madrid đã tạo ra một chuỗi thành tích vô tiền khoáng hậu khi vào chung kết 4 lần trong 5 năm và giành tới 3 chức vô địch C1 liên tiếp.
Chắc chắn Real Madrid là đội bóng mạnh nhất của thập niên 10s và có thể là cả chiều dài lịch sử bóng đá từ trước đến nay nữa, nhưng có một điều kỳ lạ là rất ít người (lúc đó) hiểu được thực sự họ chơi bóng với triết lý nào? Carlo Ancelotti và sau đó người thừa hưởng Zinedine Zidane là tạo ra điều gì ở đội bóng này?
Câu trả lời là: họ làm tất cả.
Real Madrid là minh chứng hùng hồn cho thấy tốc độ phát triển của bóng đá hiện đại nó nhanh đến thế nào, chỉ trong vòng 5 năm, chiến thuật bóng đá thay đổi nhiều bằng 50 năm cộng lại. Sau thành công của đội bóng Hoàng Gia này, một tiêu chuẩn mới được hình thành cho các đội bóng ở Châu Âu.
Trước đây, chưa bao giờ chúng ta có thể bắt gặp một đội luôn chỉ tranh đua trụ hạng ở Premier League như Norwich, Brigton hay Bournemouth mà có thể trong cùng 1 trận đấu thi triển gegenpressing khi không có bóng, possesion game điệu nghệ như một ông lớn thực thụ khi bị dẫn bàn và phòng thủ khu vực kín kẽ na ná Mourinho hay Diego Simeone khi cần giữ điểm lúc cuối trận – tôi nhắc lại là trong cùng 1 trận đấu.
Thậm chí Norwich còn từng đả bại Machester City bằng việc tận dụng khả năng thoát pressing bằng những cú đập nhả điệu nghệ (điều mà vốn trước đây chỉ thường các đội thiên về possesion game mới có). Ngay sau trận đấu đó, HLV Benitez cũng cao hứng kể lại việc ông đả bại The Citizen bằng Newscastle tương tự như cách Norwich làm, tức là dụ cho các học trò của Pep Guardiola bật công tắc pressing 6s nổi tiếng để họ hở sườn rồi ghi bàn. Ông nhấn mạnh rằng phải đối diện trực tiếp với pressing thay vì cố lảng tránh nó – Cú pháp chiến thuật đó nếu ở thập kỷ 00s hay đầu thập niên 10s thì chỉ là chuyện viễn tưởng với các đội bóng bé nhỏ như Norwich hay Newscastle.
Nếu những ví dụ đó khó tưởng tượng thì tôi có thể đưa ra một minh chứng gần gũi hơn và có thể tìm thấy ở bất kỳ trận đấu nào ở giải Premier League hay kể cả La Liga, Bundesliga đó là cách phát triển bóng từ thủ môn, căng rộng ra hai góc cột cờ rồi đưa lên trên (kéo giãn phạm vi pressing của đối phương hết mức để giải tỏa áp lực) – vốn trước đây chỉ là đặc sản của các đội chơi possesion game đến mức cực đoan (ví dụ như Barcelona, Manchester City của Pep Guardiola hay Swansea, Liverpool của Brendan Rodgers) thì bây giờ nó chỉ là bài cơ bản trong bóng đá mà đội nào cũng phải nằm lòng và trận đấu nào cũng xuất hiện.
Tương tự, đặc sản khác của những trường phái khác như bẫy pressing, phòng ngự hai dải 4-4 hay cô lập cánh cũng không còn là “đặc sản” mà nó xuất hiện ở bất cứ đội bóng nào, của bất cứ HLV nào, trong bất cứ triết lý nào.
Nó cho thấy rằng, ở thời đại ngày nay, cho dù mỗi đội bóng vẫn có những triết lý chính nhưng họ cũng đồng thời tập luyện và hoàn thiện mọi trường phái bóng đá chứ không nhất nhất theo một khuôn mẫu như xưa. Real Madrid đã dạy cho họ hiểu rằng, trường phái bóng đá nào cũng có điểm mạnh yếu riêng và hữu dụng tùy vào từng thời điểm – và việc kết hợp tất cả lại và sử dụng đúng thời điểm chuyển đổi nó mượt mà ở đơn vị từng tình huống là mấu chốt để thành công.
“Nghệ thuật chuyển đổi ở đơn vị từng tình huống” – chính là thứ mà Real Madrid hoàn thiện để thành công, triết lý chính của họ vẫn là lối possesion game, nắm thế chủ động và dồn ép đối phương về sân nhà. Tuy nhiên, khác với những đội bóng cùng thời, Real Madrid tập luyện cả những bài miếng mà trước đây người ta luôn coi nó là đối lập với triết lý chính của họ. Ví dụ như phòng thủ khu vực lùi sâu kết hợp với phản công, hay pressing kết hợp với phản công – nhuần nhuyễn đến nỗi họ có thể chuyển đổi lối chơi trong cùng 1 trận đấu ở đơn vị từng tình huống.
Tiêu chuẩn mới này cũng thể hiện ở Liverpool, cho dù cùng chơi một thứ bóng đá theo phong cách Klopp nhưng Liverpool là phiên bản hoàn thiện về chiến thuật hơn nhiều Dortmund trước đây. Các đội đều biết thừa phòng ngự lùi sâu sẽ là phương án hữu hiệu nhất để đối phó với gegenpressing, Dortmund trong quá khứ vẫn thường sụp đổ như vậy. Tuy nhiên, Liverpool chẳng mấy lo lắng khi họ hoàn toàn có thể chuyển đổi sang chơi possesion game bất cứ lúc nào và có những giải pháp “phá bê tông” với tính hiệu quả rất cao – và đáng chú ý là những bài miếng đó được họ đưa vào lối chơi theo một cách rất linh hoạt và có thể sử dụng được trong mọi trạng thái. Ví dụ như món đòn early cross (tạt sớm) trứ danh được họ phát triển để dùng được kể cả khi đang chơi phản công nhanh lẫn đang đá chậm possesion game.
Sự nâng chuẩn chung này của bóng đá vẫn sẽ còn tiếp diễn đến thập kỷ 20s tiếp theo và hy vọng rằng, thập kỷ 20s sẽ còn ấn tượng hơn cả thập niên 10s. (Hết.)
Nguồn: Giáo 5ư